Με την ευχή στην νέα χρονιά, το 2021, να μήν υπάρξει κανένα ατύχημα, η πρώτη ανάρτηση της χρονιάς είναι καθιερωμένα και πάλι σε θέμα για την υγιεινή και ασφάλεια. Είναι τα δύο πρώτιστα αγαθά για κάθε άνθρωπο όπου και να βρίσκεται και δεν έχει μόνο σημασία ο χώρος και το περιβάλλον αλλά η γνώση και ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε. Ας μην διαφεύγει της προσοχής ότι τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν μέσα στο σπίτι.
Συχνή είναι η υποψία των συγκολλητών ότι το αέριο προστασίας στις συγκολλήσεις μπορεί να τους δηλητηριάσει ή να τους δημιουργήσει άλλου είδους προβλήματα υγείας.
Στην χώρα μας το πλέον χρησιμοποιούμενο αέριο προστασίας είναι το αργό ή μίγματα με κύριο συστατικό το αργό. Σε πολύ λιγότερες εφαρμογές, στην πατρίδα μας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το ήλιο ως αέριο προστασίας.
Το αργό, και όχι αργκόν, όπως και το ήλιο, ανήκουν στην χημική ομάδα των αερίων που λέγονται ευγενή ή αδρανή. Στην συγκόλληση προτιμούμε τον όρο αδρανή επειδή δεν αντιδρούν με το τηγμένο μέταλλο και να δημιουργήσουν οξείδια των μετάλλων, όπως συμβαίνει με το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα, και δεν επηρεάζουν τις μηχανικές και χημικές ιδιότητες της ραφής.
Τα αέρια που ανήκουν σε αυτήν την χημική ομάδα είναι το αργόν το Ήλιο (He), το Νέον (Ne), το Ξένο (Xe), το Κρυπτό (Kr) και το Ραδόνιο (Rn).
Από αυτά το ραδόνιο παράγεται από το ράδιο και είναι ραδιενεργό αέριο επικίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου. Στην συγκόλληση δεν μας ενδιαφέρει σαν αέριο, διότι δεν χρησιμοποιείται καθόλου ούτε παράγεται με κάποιον τρόπο κατά την συγκόλληση.
Αντίθετα όμως, πρέπει να μας ενδιαφέρει γενικά σαν ανθρώπους διότι υπάρχει μέσα στα σπίτια μας και ιδιαίτερα όταν αυτά δεν αερίζονται καλά και προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα.
Το αργό, το νέο, το ξένο και το κρυπτό παράγονται από την κλασματική απόσταξη του ατμοσφαιρικού αέρα. Το αργόν συλλέγεται από τον ατμοσφαιρικό αέρα όπου βρίσκεται σε αναλογία περίπου 1% και υγροποιείται στους -186οC.
Το ήλιο βρίσκεται στα πετρελαιοφόρα κοιτάσματα τα οποία καλύπτει και είναι το πρώτο στοιχείο που συλλέγεται κατά την εξόρυξη του πετρελαίου. Για τον λόγο αυτόν στις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, το αέριο αυτό είναι αρκετά φθηνό.
Τα αέρια γενικά χωρίζονται σε δύο μεγάλες ομάδες τα ασφυξιογόνα και τα τοξικά.
Η διαφορά πολύ σημαντική. Εάν βρεθεί κάποιος σε χώρο όπου υπάρχει ασφυξιογόνο αέριο, αρκεί να απομακρυνθεί από αυτόν τον χώρο έγκαιρα και να βρεθεί σε ανοικτό χώρο. Στα τοξικά αέρια όμως η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και θα πρέπει να του παρασχεθεί το συντομότερο εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια.
Το αργό δεν είναι τοξικό αέριο αλλά ασφυξιογόνο. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε και να το ενθυμούμαστε πάντα ότι το αργό, σαν αέριο, είναι βαρύτερο από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Αυτό σημαίνει ότι εάν εργαζόμαστε μέσα σε δεξαμενή, είτε με μηχανή σύρματος είτε με ακίδα βολφραμίου, θα πρέπει να υπάρχουν ανοίγματα σε χαμηλό επίπεδο τα οποία δεν θα επιτρέψουν την συσσώρευση του αργού. Ακόμη όμως και εάν υπάρχει κάποια ανθρωποθυρίδα σε χαμηλό ύψος για την είσοδό μας μέσα σε δεξαμενή, δεν αρκεί εάν η δεξαμενή περιστρέφεται και η ανθρωποθυρίδα βρεθεί σε υψηλότερο σημείο από ότι το σημείο αναπνοής του συγκολλητή. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να διασφαλίζεται ο καλός εξαερισμός του χώρου δεδομένου ότι με την συγκόλληση παράγονται και καπναέρια τα οποία και αυτά προκαλούν ασφυξία και τα οποία αντίθετα με το αργό είναι ελαφρότερα του αέρα και συσσωρεύονται σε υψηλότερα σημεία.
Η ασφυξία είναι φαινόμενο στο οποίο ο εργαζόμενος δεν μπορεί να αντιληφθεί έγκαιρα και να αντιδράσει. Γίνεται σταδιακά με συμπτώματα δυσκολίας αναπνοής, έντονο αίσθημα κούρασης, έντονο χασμουρητό, ταχυπαλμία, ζαλάδα ίλιγγοι, ναυτία και τελικά λιποθυμία. Θα πρέπει επομένως να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας στα οποία περιλαμβάνεται και η παρακολούθηση του ηλεκτροσυγκολλητή από δεύτερο άτομο, το οποίο θα πρέπει να φέρει και ειδικό αντιασφυξιογόνο εξοπλισμό για να επέμβει σε περίπτωση ανάγκης.
Ο πρώτος που θα πρέπει να φροντίζει για αυτό το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο ηλεκτροσυγκολλητής επειδή η μεγαλύτερη ποσότητα συσσωρευμένου αργού προέρχεται από διαρροές και όχι από το ακροφύσιο της τσιμπίδας. Θα πρέπει να ελέγχει συχνά την στεγανότητα του συστήματος παροχής αερίου αλλά και το σημαντικότερο είναι μετά την εργασία να μην αφήνει τον εξοπλισμό του μέσα στον κλειστό χώρο και πάντα να κλείνει το κλείστρο της φιάλης.Έχουν καταγραφεί ατυχήματα που συνέβησαν όταν την επόμενη μέρα το πρωί ο συγκολλητής μπήκε σε δεξαμενή όπου είχε αφήσει τον εξοπλισμό του και χωρίς να κλείσει ούτε το κλείστρο της φιάλης αερίου, και από διαρροές του εξοπλισμού δημιουργήθηκε ασφυξιογόνο περιβάλλον το οποίο ο συγκολλητής δεν αντιλήφθηκε κατά την είσοδο στον χώρο.
Εάν η παροχή του αργού γίνεται από δεξαμενή και αυτό βρίσκεται σε υγρή κατάσταση, τότε υπάρχει επί πλέον και ο κίνδυνος εγκαύματος που θα προκαλέσει εάν υγρό αργό πέσει επάνω σε γυμνό δέρμα όπως σε ένα χέρι.
