Additive Manufacturing | ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ - ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ
Στις 18 Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το σχέδιο νόμου «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον».
Ιστότοπος διαβούλευσης: https://www.opengov.gr/minenv/?p=11148
Η επιτροπή για τη βιώσιμη ανάπτυξη του ΣΥΒΙΠΥΣ (Συνδέσμου Βιομηχανιών Παραγωγής Υλικών και Συσκευασίας) συνεδρίασε και εργάστηκε παραθέτοντας στην διαβούλευση προτάσεις,παρατηρήσεις, αλλά και ενστάσεις επί του σχεδιασμένου Ελληνικού Νομοσχεδίου. Το σύνολο των καταγεγραμμένων σχολίων ανά άρθρο παρατίθεται ακολούθως.
Άρθρο 1 – σκοπός της οδηγίας
Η χώρα μας καλείται να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή οδηγία 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον. Η σχετική οδηγία παρουσιάζει τεχνικά κενά ως προς τον ορισμό των πλαστικών μιας χρήσης όπως αναφέρεται ρητά στο άρθρο 12: Η Επιτροπή, έως τις 3 Ιουλίου 2020, δημοσιεύει κατευθυντήριες γραμμές, κατόπιν διαβούλευσης με τα κράτη μέλη, οι οποίες περιλαμβάνουν παραδείγματα, ανάλογα με την περίπτωση, για το τι πρέπει να θεωρείται πλαστικό προϊόν μιας χρήσης για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας.
Οι κατευθυντήριες γραμμές (Ramboll study) από την Ευρωπαϊκή επιτροπή δεν έχουν μέχρι σήμερα οριστικοποιηθεί. Αυτό αναμένεται να πραγματοποιεί έως το τέλος του 2020, λίγους μήνες πριν την εφαρμογή της οδηγίας και λίγες εβδομάδες πριν την εφαρμογή του παρόντος σχεδίου νόμου στις Ελληνικές δημόσιες συμβάσεις. Η προσαρμογή της αγοράς σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα δεν αναμένεται να είναι ομαλή.
Άρθρο 3 – ορισμοί
Άρθρο 3.1 κύριο δομικό συστατικό
Η φράση κύριο πρέπει να ποσοτικοποιηθεί (κβ, κο) και να τεθούν όρια / τεχνικές προδιαγραφές.
Επιπρόσθετα εάν το τμήμα του πλαστικού που περιέχεται σε μια σύνθετη δομή συσκευασίας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ασφάλεια του συσκευασμένου τροφίμου / ποτού, δεν θα πρέπει να θεωρείται δομικό συστατικό και η συσκευασία θα πρέπει να εξαιρείται της νομοθεσίας.
Να διευκρινιστεί εάν τα επιχρίσματα, βερνίκια κάλυψης, σύνθετα υλικά, τα λαμιναρισμένα υλικά θα συνυπολογίζονται ή όχι σύμφωνα με το πεδίο (11) της 2019/904 … Χρώματα, μελάνια και κόλλες δεν θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο της παρούσας οδηγίας και, συνεπώς, αυτά τα πολυμερή υλικά δεν θα πρέπει να καλύπτονται από τον ορισμό.
Θα πρέπει να διευκρινιστεί επίσης εάν τα φυσικά πολυμερή (λιγνίνη, κυτταρίνη, άμυλο, πολυυδροξυαλκανοϊκά και πολυσακχαρίτες) θα εξαιρεθούν από την οδηγία.Υποστηρίζουμε τον ορισμό ότι τα πολυμερή τα οποία κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας βιομηχανικές διεργασίες παρόμοιες με τις φυσικές διεργασίες (πχ. ζύμωση) πρέπει να εξαιρεθούν της νομοθεσίας με την προϋπόθεση ότι τα βιομηχανικά και τα φυσικά πολυμερή έχουν ταυτόσημη σύσταση. Αν υιοθετηθεί η αντίθετη ερμηνεία, θα εισαχθούν φραγμοί στην αξιοποίηση της βιομάζας, στην έρευνα για την παραγωγή καινοτόμων υλικών και τελικά στο ίδιο το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας που προωθεί η Ευρωπαϊκή επιτροπή. Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν τμήματα της συσκευασίας, που λειτουργούν ως λειτουργικά στοιχεία αυτής και περιέχουν φυσικά πολυμερή εξαιρεθούν από την οδηγία (πχ. υδατοδιαλυτά βερνίκια αδιαβροχοποίησης χαρτιού . χαρτονιού)
Άρθρο 3.2 διάκριση μεταξύ μιας χρήση και πολλαπλής χρήσης συσκευασιών
Να διευκρινιστούν οι όροι στην παράγραφο 3.2 Κύκλος ζωής, πολλαπλές διαδρομές ή επιστροφές, σκοπός για τον οποίο σχεδιάστηκε·
Να αποσαφηνιστούν περιπτώσεις όπως:
Αριθμός χρήσεων ενός προϊόντος σε συνάρτηση με τον κύκλο ζωής του
Πριν την επιβολή περιορισμών σε οποιαδήποτε κατηγορία συσκευασίας τροφίμων και ποτών να παρατεθούν LCA μελέτες για τα διαθέσιμα εναλλακτικά υλικά (case-bycase approach)
Άρθρο 4 – μείωση κατανάλωσης
Είναι προφανές ότι εάν δεν προδιαγραφούν με σαφήνεια τα επαναχρησιμοποιήσιμα εναλλακτικά προϊόντα των πλαστικών μιας χρήσης, η κάθε επιχείρηση θα χρησιμοποιήσει όποιον ορισμό θεωρήσει δόκιμο με διαφαινόμενο κίνδυνο την παραπλάνηση του καταναλωτή.
Το ζητούμενο είναι να μην κατακλυστεί η Ελληνική αγορά με εισαγόμενες επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες (χωρίς πιστοποιητικά για την ασφάλεια των καταναλωτών, ΕΜΠΑ και αξιόπιστα συνοδευτικά έγγραφα) από τις χώρες της ΝΑ Ασίας εις βάρος της Ελληνική παραγωγής. όπως έχει τονιστεί επανειλημμένως.
Η χρήση εναλλακτικών υλικών, που θα αντικαταστήσουν ορισμένες κατηγορίες SUP, δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων, τις ορθές πρακτικές υγιεινής και τους κανόνες ορθής παρασκευαστικής πρακτικής. Εκφράζονται ανησυχίες μετά την τοποθέτηση του γερμανικού οργανισμού BfR για τα επιτραπέζια σκεύη από μπαμπού (που εισάγονται επίσης στη χώρα μας από τη ΝΑ Ασία) και την απουσία επίσημης θέσης από την Ελληνική πολιτεία. Επίσης για τα YAET (υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα) ως προϊόντα πολλαπλών χρήσεων που προτείνονται για την αντικατάσταση των SUP, θα πρέπει να μελετηθούν τα συμπεράσματα της ομάδας εργασίας των ειδικών όπως διαμορφώθηκαν μετά τη συζήτηση που έλαβε χώρα στη συνεδρίαση της μόνιμης Ευρωπαϊκής επιτροπής SC-PAFF στις 23/06/2020. https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/cs_fcm_meeting-ind_20200623.pdf
Πριν την επιβολή περιορισμών σε οποιαδήποτε κατηγορία SUP να εξεταστούν από επιτροπή ειδικών τα διαθέσιμα εναλλακτικά υλικά.
Αυτό που αναμένεται άνευ τροποποιήσεων του άρθρου 4, είναι η μη ενιαία Ευρωπαϊκή πολιτική και η κατάθεση 27 διαφορετικών μέτρων με συνέπεια την παραβίαση του άρθρου 18 της οδηγίας 1994/62 περί ελεύθερης διάθεσης στην αγορά.
ΠΡΕΠΕΙ να εφαρμοστεί η αρχή ecomodulation σύμφωνα με το Γαλλικό μοντέλο (bonus–mallus) και να επιβληθεί στην αγορά η καταβολή εισφοράς στα μη ανακυκλώσιμα εναλλακτικά προϊόντα των πλαστικών μιας χρήσης (ανακυκλώσιμα σύμφωνα με τις υπάρχουσες εν λειτουργία πιστοποιημένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις της χώρας μας) κατά ελάχιστο 10 € /τεμάχιο πλέον ΦΠΑ.
Άρθρο 5 – περιορισμοί διάθεσης στην αγορά
Αναμένουμε διευκρινίσεις για το εάν θα εξαιρεθούν της νομοθεσίας:
Άρθρο 6 – απαιτήσεις για τα προϊόντα
Οι στόχοι της Ελλάδας πρέπει να είναι:
Επιπρόσθετα πρέπει να ενισχυθεί η παραγωγή ανακυκλωμένων πλαστικών στην Ελλάδα, ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια τους και να διατηρηθεί η προμήθεια τους σε ανταγωνιστική τιμή
Αναμένουμε επιπρόσθετα διευκρινήσεις επί των ακόλουθων ερωτημάτων:
Οι πλαστικές φιάλες συσκευασίας γιαουρτιού, σούπας ή και παγωτού θεωρούνται περιέκτες ποτών και εξαιρούνται των περιορισμών της νομοθεσίας?
Οι νέες επαναχρησιμοποιήσιμες φιάλες ΡΕΤ (χωρητικότητας μεγαλύτερης από 0.5 λίτρα), όταν υπάρχει λειτουργική μονάδα πλύσης και επαναπλήρωσης σύμφωνα με τους ισχύοντες υγειονομικούς κανόνες, θα εξαιρούνται των περιορισμών της νομοθεσίας ?
– Πρέπει να επιβεβαιωθεί ότι η στόχος είναι για τις φιάλες που ΔΙΑΘΕΤΕΙ στην Ελληνική αγορά ο παραγωγός και όχι για τις φιάλες που παράγει.
– Σε περίπτωση που ο παραγωγός είναι και εισαγωγέας, μπορεί να συμπεριλάβει και τις ποσότητες rPET που εισάγει, οι οποίες απορρίπτονται ως απορρίμματα στην χώρα μας?
– Συμπεριλαμβάνονται στον υπολογισμό οι ποσότητες rPET στα προϊόντα εξαγωγής?
Στο άρθρο 6 παρατίθεται η ακόλουθη διατύπωση:
Από την 1η Ιανουαρίου 2030, οι φιάλες ποτών πρέπει να αποτελούνται κατά τουλάχιστον τριάντα πέντε τοις εκατό (35 %) από ανακυκλωμένο πλαστικό, υπολογιζόμενο ως μέσος όρος για όλες τις φιάλες ποτών που διατίθενται στην αγορά.
Οι παρατηρήσεις μας είναι οι ακόλουθες:
Έχουν τεθεί υψηλότεροι στόχοι από την Ευρωπαϊκή οδηγία και αυτό δεν κρίνεται αρνητικό.
Θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι στόνοι αναφέρονται μόνο στις φιάλες ΡΕΤ ή και στις πλαστικές φιάλες από άλλα υλικά όπως PP, HDPE.
– Πρέπει να καθοριστούν οι κατάλληλες επιλογές διαχείρισης της κάθε συσκευασίας ως απόβλητο, με βάση την πραγματικότητα της ελληνικής βιομηχανίας ανακύκλωσης και των δυνατοτήτων των συστημάτων συλλογής και διαλογής.
– Πρέπει να οριστεί ποιοι τρόποι απόρριψης πρέπει να αποφεύγονται για κάθε συσκευασία.
– Πρέπει να οριστούν, για κάθε συσκευασία ή ομάδα συσκευασιών, ποιες είναι οι αρνητικές συνέπειες της απόρριψης στο περιβάλλον.
– Στις ομαδοποιημένες συσκευασίες, η σήμανση τοποθετείται και όταν το υλικό ομαδοποίησης είναι ανακυκλώσιμο (πχ χαρτόνι) ή όχι?
– Η εξαίρεση σήμανσης για συσκευασίες επιφάνειας 10cm2, αφορά το σύνολο της επιφάνειας της κάθε συσκευασίας ή την επιφάνεια της κάθε πλευράς της συσκευασίας ?
– Το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14021 προτείνει την αξιολόγηση μιας σειράς στοιχείων που σχετίζονται (α) με την αξιολόγηση ανακύκλωσης της συσκευασίας στην Ελλάδα, από ειδικούς στην συσκευασία και την ανακύκλωση (β) αξιολόγηση της εθνικής κάλυψης από τις υποδομές συλλογής και ανακύκλωσης για την συγκεκριμένη συσκευασία (γ) αξιολόγηση της δυνατότητας ανακύκλωσης από την τοπική βιομηχανία ανά είδος συσκευασίας και για τις ποσότητες που υπάρχουν στην αγορά. Ποιος θα προμηθεύει αυτά τα στοιχεία (ΕΟΑΝ, HERRCO) ?
Το άρθρο 8.2 της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2019/904 αναφέρει ότι:
Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που απαριθμούνται στο παράρτημα μέρος E τμήμα I της παρούσας οδηγίας καλύπτουν κάθε κόστος που παρατίθεται κατωτέρω
α) το κόστος των μέτρων ευαισθητοποίησης που αναφέρονται στο άρθρο 10 της παρούσας οδηγίας σχετικά με τα εν λόγω προϊόντα·
β) το κόστος για τη συλλογή των αποβλήτων για εκείνα τα προϊόντα που απορρίπτονται στα δημόσια συστήματα συλλογής, συμπεριλαμβανομένης της υποδομής και της λειτουργίας της, καθώς και την επακόλουθη μεταφορά και επεξεργασία των αποβλήτων· και
γ) το κόστος καθαρισμού ως αποτέλεσμα της απόρριψης στο περιβάλλον των εν λόγω προϊόντων και της επακόλουθης μεταφοράς και επεξεργασίας τους.
Το άρθρο 8.2 δεν πρέπει να αποσυνδέεται κατά την δημόσια διαβούλευση με το άρθρο 8.4 στο οποίο παρατίθεται η ορολογία: Το κόστος για τον καθαρισμό από τα απορρίμματα περιορίζεται στις δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τις δημόσιες αρχές ή για λογαριασμό αυτών.
Η θέση του ΣΥΒΙΠΥΣ είναι:
Πρέπει να οριοθετηθούν με σαφήνειαηγεωγραφική εμβέλεια και η κλίμακα των δημόσιων συστημάτων συλλογής αποβλήτων (όπως η συχνότητα καθαρισμών). Οι δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τις δημόσιες αρχές σε σχέση με τα απορρίμματα είναι: πρόληψη απορριμμάτων και συλλογή σε δρόμους, αγορές και σε δημοσίους χώρους συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων εκδηλώσεων. Οι δημόσιες υπηρεσίες δεν είναι υπεύθυνες για τους καθαρισμούς ακτών και θαλασσών και κατά συνέπεια αυτοί οι καθαρισμοί είναι εκτός πεδίου της οδηγίας. Επίσης εκτός οδηγίας πρέπει να τεθεί το κόστος καθαρισμού ή και συλλογής συσκευασιών από ιδιωτικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Εκτός αντικειμένου του άρθρου 8.2 της οδηγίας 2091/904 είναι η ανάληψη οποιαδήποτε κόστους καθαρισμού ή και συλλογής που δεν αφορά συσκευασίες που χαρακτηρίζονται ως SUP αλλά και η χρηματοδότηση οποιαδήποτε δραστηριότητας από τις δημόσιες αρχές που δεν εξυπηρετεί τη διαχείριση των χαρακτηριζόμενων ως SUP από την νομοθεσία 2019/904.. Στην περίπτωση που κριθεί σκόπιμος ο καθαρισμός ή και η συλλογή αντικειμένων αποτελούμενων και από συσκευασίες (χαρακτηριζόμενες ως SUP), πρέπει να οριστεί με σαφήνεια η αναλογική συμμετοχή των SUP. Η κατανομή του κόστους μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών των συσκευασιών που θα αναγνωριστούν από την οδηγία ως SUP πρέπει να οριοθετηθεί (ποσοτικοποιηθεί) επίσης με σαφήνεια και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας.
Στο άρθρο 8.4 αλλά και στην παράγραφο (21) της Ευρωπαϊκής οδηγίας επίσης αναφέρεται: Το κόστος που πρέπει να καλύπτεται, βάσει των παραγράφων 8.2 και 8.3, δεν υπερβαίνει το κόστος που απαιτείται για την παροχή των εκεί αναφερομένων υπηρεσιών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και καθορίζεται με διαφάνεια μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.
Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία (https://www.cleaneuropenetwork.eu/en/facts-and-costs/aup/) το ετήσιο κόστος καθαρισμών των απορριμμάτων στην Ευρώπη ανέρχεται σε 10-13 δις ευρώ για την ξηρά και 150-630 εκατομμύρια ευρώ για τις παραλίες.
Φυσικά σύμφωνα με το άρθρο 8.4 η επιτροπή θα δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για τα κριτήρια, κατόπιν διαβούλευσης με τα κράτη μέλη, σχετικά με το κόστος καθαρισμού των απορριμμάτων που αναφέρεται στις παραγράφους 8.2 και 8.3.
Εν αναμονή των κατευθυντήριων οδηγιών και με σαφείς αναφορές:
….η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών,
Τα θαλάσσια απορρίμματα, και ιδίως τα πλαστικά απόβλητα, προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από χερσαίες δραστηριότητες και προκαλούνται κυρίως από την κακή διαχείριση των στερεών αποβλήτων και ανεπαρκή υποδομή, από τη ρίψη απορριμμάτων από τους πολίτες, και από την έλλειψη ευαισθητοποίησης του κοινού
Η πρόταση του `ΣΥΒΙΠΥΣ είναι ότι οι εταιρίες που τοποθετούν SUP (τα οποία θα καθοριστούν επακριβώς από τις διευκρινιστικές εγκυκλίους της επιτροπής) θα πρέπει να αναλαμβάνουν το κόστος, που τους αναλογεί σύμφωνα με το άρθρο 8α της οδηγίας 2018/851 χρηματοδοτώντας τα σχήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, ώστε να ενισχυθεί η επαναχρησιμοποίηση, η πρόληψη, η ανακύκλωση, η ανάκτηση αποβλήτων, η ενθάρρυνση για την υπεύθυνη διάθεση κα.
Οι παραγωγοί συσκευασιών δεν διαθέτουν όλα τα εργαλεία για να επιλύσουν μόνοι τους το πρόβλημα των απορριμμάτων. Επιχειρήσεις, ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς διαχείρισης αποβλήτων, δήμοι και οι τοπικές κοινότητες πρέπει να δράσουν συνεργιστικά για την βελτίωση των συστημάτων και των υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων, την εκπόνηση επιμορφωτικών προγραμμάτων για τους καταναλωτές, να επιβάλλουν την καταπολέμηση των απορριμμάτων και την εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών. Επίσης ο ΣΥΒΙΠΥΣ υποστηρίζει την θέσπιση μιας εναρμονισμένης μεθόδου υπολογισμού του κόστους καθαρισμού απορριμμάτων συσκευασίας, που θα εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ για την αποφυγή διαφοροποιημένων εθνικών νομοθεσιών, οι όποιες ακούσια θα χρεώνουν διαφορετικά ποσά στους παραγωγούς, που διαθέτουν τα ίδια συσκευασμένα προϊόντα σε περισσότερε από μια χώρες της ΕΕ.
Η ενιαία μέθοδος υπολογισμού πρέπει να εμπεριέχει παράγοντες αυξομείωσης του κόστους ανάλογους με τις επιδόσεις που επιτυγχάνονται. Η μείωση του κόστους που επιμερίζονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και επιχειρήσεις, όταν οι δείκτες υπολογισμού των αποβλήτων που επιμολύνουν το περιβάλλον μειώνονται θα μεταδώσει και το μήνυμα ώστε να ενταθούν οι κοινές προσπάθειες για την επίτευξη των προσδοκώμενων στόχων.
Ειδικότερα για το κόστος καθαρισμού ως αποτέλεσμα της απόρριψης στο περιβάλλον. ‘όποιες δράσεις αναλαμβάνουν ή και χρηματοδοτούν οι επιχειρήσεις, πρέπει να κοστολογούνται και να συνυπολογίζονται (να αφαιρείται το χρηματικό ποσό από την εισφορά που τους αναλογεί).
Σε καμία περίπτωση το κόστος καθαρισμών των εθελοντικών οργανώσεων (οι οποίες επί της αρχής δεν παρέχουν επί πληρωμή τις υπηρεσίες τους) δεν μπορεί να επωμιστεί εταιρία που τοποθετεί προϊόντα SUP στην αγορά.
Το Άρθρο πρέπει να αναφέρει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να:
Πρέπει επίσης να διευκρινιστούν τα ακόλουθα σημεία:
Θα υπάρξει συντονισμός και κοινή στρατηγική στην επικοινωνία των διάφορων Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ή Ατομικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΑΣΕΔ) ?
Θα δοθεί η δυνατότητα να μην καταβάλλονται χρεώσεις σε όποιο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ή Ατομικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΑΣΕΔ) δεν χρησιμοποιεί δημόσια συστήματα συλλογής?
Ποια θα είναι τα κριτήρια οικολογικού σχεδιασμού και αν αυτά θα προωθούν της ανακύκλωση του προϊόντος σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας (upcycling)?
Τέλος διαπιστώνουμε ότι η Ελληνική νομοθεσία εισάγει επιπλέον χρεώσεις (πέραν της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας 2019/904) στους παραγωγούς πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης. Αυτό δεν είναι αποδεκτό από τον ΣΥΒΙΠΥΣ και αναφερόμαστε στις ακόλουθες χρεώσεις:
δ) η συλλογή δεδομένων και η υποβολή εκθέσεων ετησίως στον Ε.Ο.ΑΝ. και η ανάληψη του κόστους αυτών, σχετικά με τα προϊόντα της παρ. 1 ανά είδος προϊόντος, που διατίθενται στην αγορά από τους παραγωγούς, καθώς και των στοιχείων σχετικά με την επίτευξη των στόχων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 και της παρ. 1 του άρθρου 13 και για τους σκοπούς του άρθρου 16,
ε) η εφαρμογή επαρκούς μηχανισμού αυτοελέγχου των ΣΕΔ που υποστηρίζεται από τακτικούς ανεξάρτητους ελέγχους για την αξιολόγηση: εα) της οικονομικής τους διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις που ορίζονται στις περ. α’ και β’ της παρ. 4 και εβ) της ποιότητας των στοιχείων που συλλέγονται και υποβάλλονται σύμφωνα με την περ. δ’. Οι ανεξάρτητοι έλεγχοι που υποστηρίζουν τους αυτοελέγχους διενεργούνται σύμφωνα με τον ν. 4449/2017 (Α’ 7) από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία που είναι εγγεγραμμένος/η στο Δημόσιο Μητρώο του άρθρου 14 του ν. 4449/2017,
στ) η διάθεση στο κοινό πληροφοριών αναφορικά με τα ΣΣΕΔ σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τα μέλη αυτού, τις χρηματικές εισφορές που καταβάλλουν οι παραγωγοί προϊόντων ανά πωλούμενη μονάδα ή ανά τόνο προϊόντος που διατίθεται στην αγορά, καθώς και τη διαδικασία επιλογής για τους φορείς διαχείρισης αποβλήτων.
Άρθρο 10 – Πρόγραμμα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τα προϊόντα του τμήματος ΙΙΙ του μέρους E’ του παραρτήματος I
Το άρθρο πρέπει να αναφέρει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να
Πρέπει να επανεξετασθεί το γεγονός ότι ο ΕΟΑΝ (α) θα καθορίζει το σχέδιο, και κατά συνέπεια το συνολικό κόστος καθαρισμού, (β) θα συγκεντρώνει τις εισφορές (μέσω του προϋπολογισμού των συστημάτων) και (γ) θα διαθέτει ο ίδιος τους πόρους στις δράσεις που θα επιλέγει. Προτείνεται οι εργασίες καθαρισμού να γίνονται από τα ΣΕΔ με βάση τους στόχους που θέτει ο ΕΟΑΝ, χρησιμοποιώντας για τον καθαρισμό τους πόρους που τα ίδια συλλέγουν. Έτσι μπορεί να γίνεται συνδυασμός της συλλογής/διαλογής με τον καθαρισμό.
– Η χωριστή συλλογή των πλαστικών φιαλών περιορίζεται και ταυτίζεται με το σύστημα εγγυοδοσίας, δηλ. παραλείπεται η επιλογή της Οδηγίας 2018/904 για την κλασική μέθοδο μέσω ρεύματος συλλογής ανακυκλώσιμων.
– Ο καθορισμός των επιχειρήσεων λιανικής ως σημείων επιστροφής απαιτεί να διευκρινιστούν πιθανά θέματα που μπορεί να ανακύψουν από τον καθορισμό των ενδεχόμενων οικονομικών υποχρεώσεων (π.χ. κόστος χώρου και λειτουργίας), αλλά και πιθανόν και θέματα αδειοδοτήσεων.
– Πρέπει να διευκρινιστεί αν οι πλαστικές φιάλες και οι άλλες συσκευασίες, που θα συμμετέχουν στο νέο σύστημα εγγυοδοσίας, θα απαλλάσσονται από τις εισφορές στο υπάρχον σύστημα της ΕΕΑΑ.
Άρθρο 14 – Μέτρα ευαισθητοποίησης
Θα πρέπει να συνυπολογιστεί και να συμψηφιστεί το κόστος των μέτρων ευαισθητοποίησης, που έχουν ήδη αναλάβει οι εταιρίες, μέσα από τις εκάστοτε πολιτικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Τα μέτρα ευαισθητοποίησης πρέπει να καθοριστούν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και με διαφάνεια μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών όπως αναφέρεται στο άρθρο 8.4 της 2019/904. Συνεπώς πρέπει να διεξαχθεί η κατάλληλη διαβούλευση με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων εταιριών και φορέων.
Τα μέτρα ευαισθητοποίησης καταρχήν πρέπει να μοιραστούν αναλογικά σε όλους τους συμμετέχοντες στη διαχείριση των απορριμμάτων. Επιπρόσθετα για τα SUP, όπως αυτά διευκρινιστούν από την Ευρωπαϊκή επιτροπή, πρέπει πρώτα να υπολογιστούν οι ποσότητες και αναλογικά να επιμεριστεί το κόστος στις εταιρίες που τα τοποθετούν στην αγορά (που ορίζονται ως παραγωγοί).
Θέτουμε το ερώτημα για το πώς θα συντονιστεί η παρούσα νομοθεσία με το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων?
Η δημοσίευση στοιχείων , εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από τη λήξη του έτους υποβολής στοιχείων για το οποίο αυτά συλλέχθηκαν, είναι υπερβολικά μεγάλο διάστημα και δεν επιτρέπει την άμεση ενημέρωση ή και την αναπροσαρμογή της εθνικής στρατηγικής προς την ομαλή μετάβαση στο μοντέλο της κυκλική οικονομίας.
Άρθρο 17 – Έλεγχοι
Πέραν του ΕΦΕΤ που διενεργεί ελέγχους για την ασφάλεια χρήσης των ΥΑΕΤ ένας φορέας πρέπει να διενεργεί ελέγχους για την συμμόρφωση των υπόχρεων στην παρούσα νομοθεσία. Ο μεγάλος αριθμός οργανισμών που θα οργανώνει και θα ενεργεί ελέγχους προϋποθέτει άριστο συντονισμό.
Παράρτημα Ι, μέρος Α
ΠΕΡΙΕΚΤΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Πεδίο: άμεση κατανάλωση είτε επιτόπου είτε εκτός του καταστήματος
Εάν το προϊόν καταναλωθεί στο σπίτι θα εμπίπτει της οδηγίας ?
Πεδίο: συνήθως καταναλώνονται από το δοχείο
Εάν το σχήμα του περιέκτη δεν επιτρέπει την κατανάλωση από το δοχείο θα εμπίπτει της οδηγίας ?
Πεδίο: είναι έτοιμα για κατανάλωση χωρίς περαιτέρω προετοιμασία, π.χ. μαγείρεμα, βράσιμο ή ζέσταμα,
Ο όρος προορίζονται για άμεση κατανάλωση θα καθοριστεί από τον χρήστη ή από τον πωλητή ?
Το συσκευασμένο τρόφιμο που θα καταναλωθεί σπίτι ή στο σημείο πώλησης και θα εισαχθεί με τη συσκευασία σε φούρνο μικροκυμάτων θα εμπίπτει των περιορισμών της οδηγίας ?
Παράρτημα Ι, μέρος Ε
Για την κατηγορίες περιέκτες τροφίμων (δηλαδή δοχεία όπως κουτιά, με ή χωρίς κάλυμμα, εντός των οποίων τοποθετούνται τρόφιμα), πακέτα και περιτυλίγματα από εύκαμπτο υλικό απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με τους όρους προορίζονται για άμεση κατανάλωση χωρίς καμία περαιτέρω προετοιμασία και τρόφιμα.
Ζητούνται διευκρινήσεις επί των ακόλουθων ερωτημάτων:
Ο όρος άμεση αναφέρεται στη συσκευασία τροφίμων που καταναλώνεται αμέσως μετά την αγορά ή και μόλις παραβιαστεί η συσκευασία?
Οι συσκευασίες τροφίμων που αποθηκεύονται για ορισμένο χρονικό διάστημα πριν καταναλωθούν θα εξαιρεθούν των περιορισμών?
Πακέτα και περιτυλίγματα που περιέχουν υγρά (πχ. ποτά) θα εξαιρούνται της νομοθεσίας?
Ορισμένα συσκευασμένα τρόφιμα που απαιτούν κάποια προετοιμασία πριν καταναλωθούν (δημητριακά που θα αναμειχθούν με γάλα ή γιαούρτι) θα εξαιρεθούν? Ποιες είναι οι διεργασίες και τα κριτήρια προετοιμασίας?
Τέλος ο πρόεδρος του ΣΥΒΙΠΥΣ παρέθεσε ένα προσωπικό σχόλιο επί του άρθρου 3
.
Παρακολουθώντας την εξέλιξη της δημόσιας διαβούλευσης και έχοντας μελετήσει τις διαδοχικές εκδόσεις των κατευθυντήριων γραμμών (Ramboll studies, οι οποίες δεν έχουν διανεμηθεί στο ευρύ κοινό και παραμένουν εμπιστευτικές μεταξύ της Ευρωπαϊκής επιτροπής περιβάλλοντος και των διαβουλευόμενων κρατών μελών) καταγράφω τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τα ακόλουθα:
α. Τι θα πράξει η Ελληνική πολιτεία με τα πιστοποιημένα βιοδιασπώμενα προϊόντα μιας χρήσης (π χ. χάρτινο κύπελλο, καλαμάκι, χάρτινης συσκευασιας ταχυφαγείου) με δεδομένο την νομοθετική δέσμευση πριν λίγους μήνες για τις αντίστοιχες σακούλες μεταφοράς?
β. Πως θα αντιδράσουν οι θιγόμενες επιχειρήσεις σε πιθανή αντίφαση μεταξύ των δύο εθνικών νομοθεσιών?
γ. Πως θα εναρμονιστεί η χώρας μας στην αναμενόμενη ΝΕΑ Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα κομποστοποιήσιμα και βιοδιασπώμενα πλαστικά που θα συνοδεύεται από τα αναθεωρημένα Ευρωπαϊκά πρότυπα ελέγχου?
δ. Ποια θα είναι η Ελληνική εκδοχή των κατευθυντήριων γραμμών, που θα ορίζει τα πλαστικά μιας χρήσης? Θα συσταθεί εθνική επιτροπή εμπειρογνωμόνων?
Απαιτούνται τεχνικές προδιαγραφές που απενεργοποιούν πιθανή ασάφεια ή παρερμηνεία ενός νομοθετήματος.Αυτή είναι η βασική προϋπόθεση, ώστε να καταστεί λειτουργικός και εφαρμόσιμος ένας νόμος.Σε αντίθετη περίπτωση οδηγούμαστε αναπόφευκτα στη ψήφιση ενός νόμου, που πλημμελώς θα εφαρμόζεται από ολίγους υπόχρεους παραγωγούς (παραδείγματα Ελληνικών νόμων που ψηφίστηκαν αλλά δεν εφαρμόζονται είναι διαθέσιμα).
Αδυνατούμε να εικάσουμε ποιες συνθήκες θα επικρατήσουν στην αγορά, εάν δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες για τις εκατοντάδες διαφορετικές δομές συσκευασίας,στις οποίες αναφέρεται η παρούσα Νομοθεσία.
Από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Παραγωγής Υλικών & Συσκευασίας (ΣΥΒΙΠΥΣ)